Ayak ve ayak bileği ile ilgili sıkça karşılaşılan rahatsızlıklar:
1) Baş Parmak Problemleri
Başparmakta en sık karşımıza çıkan problem “halluks valgus” diye bilinen, baş parmağın dışa doğru dönmesi ve çıkıntı gibi bir şişlikle kendini gösteren deformitedir. Bazen o kadar ileri olur ki başparmak ikinci parmağın altına girebilir. Kadınlarda daha sık görülür.
“Halluks rigidus” diye bilinen baş parmak ekleminde kireçlenme de sık görülen bir problemdir. 60 yaşından sonra görülen kalça ve dizlerdeki kireçIenmeden farklı olarak baş parmaktaki kireçlenmeyi 30-40’lı yaşlardan sonra görebiliriz. Baş parmak hareketleri ağrılı ve kısıtlı olmaya başlar. Bazen bu bölge şişebilir. Tırnak batmaları da sık görülen baş parmak problemlerindendir.
2) Ön Ayak Ağrısı ve Diğer Parmak Deformiteleri
Deformite yani şekil bozukluğu, ayağın diğer parmaklarında da olabilir. En sık ikinci ve beşinci parmaklarda görülürler. Bazı nörolojik (sinirsel) hastalıklarda ayağın tüm parmakları tutulabilir ve pençe görünümünü alabilir. Yine romatolojik (romatizmal) hastalıklarda da ayak parmaklarında şekil bozukluğu sık görülen bir durumdur. Deformiteler estetik probleme yol açmakla kalmaz aynı zamanda ayakkabı giymeyi de zorlaştırırlar ve ağrıya neden olabilirler.
Sadece parmaklarda değil, ayak tarak kemiklerinde de boy eşitsizlikleri olabilir ve bu durum ayak altında nasırlaşmalar şeklinde kendini gösterebilir. Ayrıca, tarak kemikleri arasından geçen sinirlerin uçlarında iltihaplanmalar da (Morton nöroması) ayak önünde, parmak aralarında ağrı yapan nedenlerdendir.
3) Orta Ayakta Kireçlenmeler ve Deformite
60’lı yaşlardan sonra tarak kemiklerimizin hemen üzerlerinde bulunan eklemler de kireçIenebilir ve ayak sırtında şişlik, ağrı yapabilirler. Daha da ilerlerse bu durum parmakları da etkileyebilir ve taban düşüklüğü de yapabilir.
4)Düz Tabanlık
Çocuklarda Düz Tabanlık
Her insan 5 yaşına kadar düz tabandır. 5 yaşına kadar çocuklarda görülen düz tabanlık gayet normal bir durumdur. 10 yaşından sonra düz tabanlığı düzelmeyen bir grup çocukta klinik ve radyolojik (röntgen ile inceleme) birçok faktör bir arada değerlendirildikten sonra hekimin değerlendirmesi önemlidir. Düz tabanlığa bağlı ağrısı olan çocuklara tabanlık verilebilir, ilerleyen durumlarda ameliyat ile düz tabanlığın düzeltilmesi mümkündür.
Erişkinlerde Düz Tabanlık
Düz tabanlık sadece doğuştan olmaz. Sonradan romatizmal bir hastalık sonucu, aşırı kilo ve/veya aşırı uygunsuz ayakkabı kullanımı sonucunda da gelişebilir. Ağrı, ayak şeklinde ve ayakkabıda deformite şeklinde karşımıza çıkar.
5) Çukur Ayak Deformiteleri (Nörolojik Ayak Deformiteleri)
Düz tabanlığın tersidir. Özellikle bazı nörolojik (sinirsel) hastalıklarda ve omurilik problemlerinde görülür. Ayak tabanında iç kısımdaki kavis derinleşmiştir. Ilerlemiş durumlarda parmak deformiteleri ve topukta içe dönme de tabloya eşlik edebilir.
6) Düşük Ayak Deformitesi
Adım atarken ayağın istemli olarak yukarı kaldırılamamasıdır. Yürürken takılmaya neden olur. Çocuk felci gibi bir takım sinirsel hasarlar sonucunda olabileceği gibi, bazı ameliyatlardan sonra komplikasyon olarak veya kurşunlanma sonucu sinirin hasar görmesi gibi nedenlerle de oluşabilir.
7) Aşil Tendon Problemleri
Aşil tendonu vücudumuzdaki en sağlam bağdır, fakat aşırı yüklenirse kopabilir veya dejenerasyona bağlı yapışma yerinde veya daha üst kısımda akut ve kronik ağrıya neden olabilir. Kopmalar daha çok 40’lı yaşlardan sonra hali sahada top oynayanlarda görülür. Yapışma yerindeki ağrıları ise daha çok sporcularda ve çok kilolu ev hanımlarında görülmektedir.
8) Topuk Ağrısı
Her topuk ağrısı topuk dikeni demek değildir. Sinir sıkışmaları, romatizmal hastalıklar, tendon iltihaplanmaları, eski kırıklara bağlı ağrılar gibi çeşitli nedenleri vardır. Uzman hekim tarafından incelenmeden ezber tedavilerden kaçınılmalıdır.
9) Tendinitler
Özellikle orta yaşlardan sonra yeterince egzersiz yapmadan uygulanan ağır sportif faaliyetler veya aşırı zorlamalar ayak ve ayak bileği tendonlarimızda (bağlarımızda) iltihaplanmalara yol açabilir.
Bu iltihaplanmalar mikrobik değildir. Yangı şeklinde ifade edilebilir. Ciddi ağrılara yol açarak yürümeyi engelleyebilir.
10) Diyabetik Ayak
Özellikle 10 yıl ve daha fazla zamandır diyabet hastalığı olanlar ciddi ayak problemlerine adaydırlar. Sadece kapanmayan yaralar değil, hiç yara olmaksızın ayak kemiklerinin kendi kendilerine kırılmaları veya çıkmaları şeklinde de görülebilirler. Başlarda ayakta şişlik ve ısı artışı şeklinde başlayan hastalık malesef genellikle enfeksiyon olarak algılanarak yanlış tedavilerle vakit kaybedilir.
11) Ayak Bileği Eklemi Eklem Kireçlenmesi
Diz ve kalça eklemlerimize göre daha nadir olmakla birlikte ayak bileği eklemlerimiz de kireçlenebilir.
Diz ve kalçada olduğu gibi ayak bileği eklemine de bugün başarılı protezler yapılabilmektedir.
12) Kıkırdak Lezyonları
Dizde olduğu gibi ayak bileğinde de kıkırdak lezyonlan sık görülür ve genellikle artroskopik olarak tedavi edilebilmektedirler. Fakat geniş lezyonlarda bugün kıkırdak kültüründen kök hücre uygulamalarına kadar çok geniş bir yelpazede tedavi seçenekleri vardır.
13) Topuk Kırıkları
Topuk kırıkları zamanında iyi tedavi edilmedikleri takdirde ağrılı, deforme bir ayak yaratarak ciddi iş gücü kaybına neden olabilirler. Eski veya yeni olsun, tüm topuk kınkları günümüzde ameliyatla tedavi edilebilmektedir.
14) Ayak Bileği Yan Bağ Kopmaları
Üzerinde durmadığımız ayak bileği burkulmalan eğer zamanında uygun müdahale yapılmazsa ileride başımıza iş açabilir. Burkulmalar sırasında ayak bileği yan bağlarımız kopabilir ve bu durum ilerde ayak bileğimizin sık sık burkulmasına, bu da ayak bileği kıkırdağının zedelenmesine yol açabilir.