Plantar fasiit en sık görülen ortopedik şikayetlerden biridir. Plantar fasya topuğunuzla parmaklarınızın başlangıcını birleştiren ince bir kas tendon yapısıdır. Ayağınızın uzunlamasına ve yukarı doğru olan kavisini destekler ve yürürken ayak tabanının yere teması ve sürtünmesini azaltarak hareketi kolaylaştırır. Bunun yanında ayak tabanındaki yük dengesini de düzenler.
Plantar fasiit, ayak tabanında bulunan bu yapının iltihaplanmasıyla gerçekleşen bir hastalıktır. Ayak tabanında bulunan tendon uzantılarının kulunç olması gibi de düşünülebilir. Ancak hastalık ilerledikçe tendon adeta kemik gibi sert bir yapı halini alır ve üzerine bastığımızda ayağımıza batan tarzda bir ağrıya sebep olur. Aynı ağrı topuk dikeninde de vardır. Bu nedenle ikisi sıkça karıştırılır. Ancak aralarındaki fark, topuk dikeninde kalsifike olmuş bir dokunun ayak tabanına batmasıdır. Oysa plantar fasiitte hissedilen batma, ayak tabanı yumuşak dokusunda gelişen bir iltihap nedeniyle oluşan sertlikten kaynaklanır. Topuk dikeni ile ilgili detaylı bilgiye yazımızdan ulaşabilirsiniz.
Erken tedavi olunmaz ise ayak eklemlerindeki orantısız yüklenme daha büyük eklem ve ligament yırtıklarına yol açabilir. Çevre kas dokularına da zarar verebilir. Aynı şekilde ilgili ayağı kullanmaktan kaçınan hasta, o bölgede bir kireçlenme oluşmasına davetiye çıkarır. Plantar fasiit oluşmasında en önemli neden fazla kilolar ve obezitedir. Aşırı yük ayak tabanındaki plantar fasyanızı ekstra zorlayacak ve inflamasyon oluşmasına zemin hazırlayacaktır. Bunun yanında yüksek kavisli ayakkabılar giymek, topuklu ayakkabılar giymek gibi kişisel zevklerimiz de bu hastalığa neden olabilir.
Ağrı genellikle sabahları yataktan kalkıp ilk birkaç adımı attığınızda ya da uzun süreli hareketsiz kalınan durumlarda daha da kötüleşir. Plantar fasiit rahatsızlığı olanlar için özellikle merdiven çıkmak, topuktaki sertlik nedeniyle çok zor olabilir. Uzun süreli aktivitelerden sonra ağrı, artan inflamasyon nedeniyle şiddetlenebilir. Ağrı genellikle aktivite sırasında değil, durduktan hemen sonra hissedilir.
Plantar Fasiit Tedavisi
Plantar fasiit tedavisi için fasyada oluşan inflamasyonu durdurmak için günde birkaç kere 15-20 dakika kadar soğuk kompres uygulanıp dolaşım yavaşlatılabilir. Ancak çok uç bir nokta olduğu için dikkatle takip edilmelidir ki daha büyük bir dolaşım bozukluğuna neden olmasın. Soğuk uygulamasından sonra ayak kavisinizi destekleyen şeyler kullanabilirsiniz. Enjeksiyon ile ağrıya çare olunabilirken bu bir tedavi olamaz. Plantar fasiit tedavisi için fizik tedavi kilit rol oynar, bölgedeki bazı kasları germek yoluyla hastalığın tedavisi konusunda önemli yol alınabilir. Hiçbir tedaviden cevap alınamaz ise cerrahi yöntemlere de başvurulabilir.
Moovbuddy.com için Stj. Fzt. Hamdi Berat Çil tarafından hazırlanmıştır.